Problematyka przemocy w rodzinie we współczesnym świecie

Przemoc w rodzinie nie jest nowym problemem we współczesnym świecie, ale jego eskalacja zatacza coraz szersze kręgi przyjmując nowe formy i powodując tragiczne, długofalowe skutki. Rozumiana jest ona jako zachowanie lub zaniechanie działania, wymierzone przez jednego z członków rodziny przeciwko pozostałym, naruszające prawa i dobra członków tej rodziny, a tym samym powodujące ich cierpienia i szkody. Zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie przemocą może być nie tylko powtarzające się zachowanie, ale nawet jednorazowy incydent. Jej charakterystyczną cechą jest brak równowagi sił pomiędzy osobą doznającą przemocy, a osobą stosującą przemoc, przy czym chodzi przede wszystkim o dysproporcje w zakresie wiary w siebie i własne możliwości, pozycji społecznej, wykształcenia, zarobków itp.

Co istotne, przemoc nie występuje wyłącznie w rodzinach z problemem alkoholowym. Może ona wystąpić w każdej rodzinie, niezależnie od statusu społecznego jej członków, wykształcenia czy wykonywanego zawodu. Istnieją pewne czynniki ryzyka sprzyjające występowaniu przemocy w rodzinie, do których zalicza się m.in. nadużywanie alkoholu, trudności finansowe i mieszkaniowe, bezrobocie, dziedziczenie wzorca przemocy z rodziny pochodzenia czy osobiste przekonania wynikające z obowiązujących w danym środowisku norm kulturowych i społecznych. Czynniki te zwiększają prawdopodobieństwo krzywdzenia członków rodziny.

Z badań wynika, iż rodziny z problemem alkoholowym są dwa razy bardziej narażone na przemoc w porównaniu z rodzinami, w których tego problemu nie ma. Alkohol zmieniając aktywność neuroprzekaźników w ośrodkowym układzie nerwowym redukuje zahamowania, wyzwalając zachowania agresywne i przemocowe. Prowadzi on do dysfunkcji kory mózgowej, głównie płata skroniowego, którego uszkodzenie przyczynia się do wystąpienia zaburzeń kontroli zachowań agresywnych. Z danych policji wynika, iż w 2017 roku funkcjonariusze podjęli ponad 76,2 tys. interwencji wobec osób, co do których istniało podejrzenie o stosowaniu przemocy w rodzinie. Ponad 60% wpośród tych osób w czasie interwencji policji było w stanie nietrzeźwym. Warto jednakże pamiętać, iż uzależnienie i przemoc to dwa problemy, wymagające odmiennych metod interwencji i oddziaływań.

Osoby krzywdzące swoich bliskich mogą stosować różne formy przemocy, tj. fizyczną, psychiczną, seksualną, ekonomiczną, a także zaniedbanie dotykające nie tylko dzieci, ale również osoby starsze. Cechą charakterystyczną przemocy jest jej cykliczność, na którą składają się trzy fazy: narastania napięcia, wybuchu oraz miesiąca miodowego. Warto jednakże nadmienić, iż to przede wszystkim od osoby doświadczającej przemocy zależy przerwanie tego „błędnego koła” przemocy. Im szybciej zostaną podjęte działania mające na celu przerwanie przemocy w rodzinie, tym mniej negatywnych konsekwencji może się ujawnić. Konsekwencje doznawania przemocy mogą być różne i nie zawsze muszą się objawić tuż po zaistnieniu przemocowego incydentu. Należą do nich m.in. obrażenia fizyczne, dolegliwości psychosomatyczne, zaburzenia emocjonalne czy zaburzenia zachowania.

W sytuacji przemocy w rodzinie interwencja, według polskiego prawa, podejmowana jest przez policjantów, pracowników socjalnych, członków gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, przedstawicieli oświaty, a także ochrony zdrowia. Każda z tych osób zobowiązana jest do podjęcia interwencji, jeżeli podczas wykonywania obowiązków zawodowych poweźmie informację o podejrzeniu stosowania przemocy w rodzinie.

Osoba doświadczająca przemocy potrzebuje wsparcia i pomocy z zewnątrz w procesie wychodzenia z przemocy. Pomocy takiej udzielają różni specjaliści zatrudnieni w różnych instytucjach/placówkach. Osoby z terenu tut. gminy doznające przemocy w rodzinie mogą liczyć na pomoc takich instytucji, jak m.in.:

  • Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipnicy Murowanej, Lipnica Dolna 25, 32-724 Lipnica Murowana, tel. 14 685 23 30, tel./fax 14 685 23 50;
  • Punkt Informacji, Wsparcia i Pomocy dla Osób Dotkniętych Przemocą w Rodzinie w siedzibą w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Lipnicy Murowanej, Lipnica Dolna 25, 32-724 Lipnica Murowana, tel. 14 685 23 30, tel./fax 14 685 23 50;
  • Prokuratura Rejonowa w Bochni, ul. Windakiewicza 9, 32-700 Bochnia, tel. 14 612 36 97, fax 14 612 37 67;
  • Sąd Rejonowy w Bochni, ul Kościuszki 4, 32-700 Bochnia, tel.: 14 61 52 100, fax: 14 61 24 266;
  • Komisariat Policji w Nowym Wiśniczu, ul Rynek 12, 32-720 Nowy Wiśnicz, tel. 14 612 87 97;
  • Komenda Powiatowa Policji w Bochni, ul. Krakowska 39, 32-700 Bochnia, tel. 14 615 22 22, fax 14 615 22 44;
  • Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Bochni, ul. Karolina 14D, 32-700 Bochnia, tel. 14 61 128 92 (czynny całodobowo).

Jeżeli doznajesz przemocy w rodzinie powiedz STOP! Pamiętaj, że nigdy nie jesteś sam/sama!